Παρασκευή 30 Ιανουαρίου 2009

“… ποια θλίψη σε κλωτσάει πιο μακριά από παντού, πες μου ποιος φόβος σε νίκησε πάλι ”

.
Από τις 7 Ιανουαρίου που η Μαρία Δημητριάδη έφυγε απ’ τη ζωή, υπήρχε στα σχέδια του Αρώματος του Τραγουδιού η ιδέα (ή μάλλον καλύτερα, η υποχρέωση) για μια εκτενή αναφορά σε δίσκους της μεγάλης ερμηνεύτριας, με έμφαση σε λιγότερο γνωστούς κύκλους τραγουδιών («Μήπως ζούμε σ’ άλλη χώρα;», «Μυθολογία του Σαββάτου», κ.α) και συμμετοχές της σε δίσκους όπως του Αντρέα Μικρούτσικου, του Διονύση Σαββόπουλου και άλλων. Τελικά, το αφιέρωμα αυτό παίρνει μία μικρή αναβολή, και ο λόγος είναι ο εξής: μετά από ενάμιση περίπου χρόνο, κατάφερα να αποκτήσω μια σπάνια ανέκδοτη ηχογράφηση της «Καινούργια ζάλης» του Γιάννη Αγγελάκα, με τη φωνή της Μαρίας Δημητριάδη! Το τραγούδι που ηχογράφησαν οι Τρύπες το 1996 και περιλαμβάνεται στο δίσκο «Κεφάλι γεμάτο χρυσάφι», το τραγούδησε ζωντανά τον Απρίλιου του 2002 και η Μαρία Δημητριάδη στο Θέατρο «Ροές» της Σοφίας Σπυράτου, στα πλαίσια των εκδηλώσεων «ΔΙΑ – Ροές». Σε εκείνη τη σειρά εκδηλώσεων, η Μαρία Δημητριάδη είχε παρουσιάσει το δίσκο «Δον Κιχώτες» του Θοδωρή Οικονόμου και του Παρασκευά Καρασούλου, αλλά και μία σειρά τραγουδιών, ανάμεσά τους και την «Καινούργια ζάλη».
Αντί λοιπόν για το αφιέρωμα σε ένα μέρος από τη δισκογραφία της Μαρίας Δημητριάδη, το Άρωμα του Τραγουδιού παρουσιάζει μία ανέκδοτη ηχογράφηση του τραγουδιού που όλοι γνωρίζουμε από τις Τρύπες και την φωνή του Γιάννη Αγγελάκα, όπως ηχογραφήθηκε ερασιτεχνικά σε μία από τις εμφανίσεις της Δημητριάδη στο Θέατρο «Ροές». Η συγκεκριμένη εκτέλεση ακούγεται τα τελευταία χρόνια αποκλειστικά από το ραδιοφωνικό σταθμό Μελωδία FM, όταν η Μαρία Δημητριάδη σε μία από τις επισκέψεις της στο σταθμό χάρισε και μία κασέτα με τις ηχογραφήσεις της από εκείνο το πρόγραμμα που παρουσίασε το 2002.


Καινούργια ζάλη

Ο χρόνος είναι ο χειρότερος γιατρός
σε καίει, σε σκορπάει και σε παγώνει
μα εσύ σε λίγο δε θα βρίσκεσαι εδώ
κάποιοι άλλοι θα παλεύουν με τη σκόνη.
Θέλεις ξανά ν’ αποτελειώσεις μοναχός
ένα ταξίδι που ποτέ δεν τελειώνει
κάτω απ’ τα ρούχα σου ξυπνάει ο πιο παλιός θεός
μες στις βαλίτσες σου στριμώχνονται όλοι οι δρόμοι.

Ποιοι χάρτες σου ζεστάνανε ξανά το μυαλό
ποιες θάλασσες στεγνώνουν στο μικρό σου κεφάλι
ποιος άνεμος σε παίρνει πιο μακριά από δω
πες μου ποιο φόβο αγάπησες πάλι.
Σε ποιο όνειρο σε ξύπνησαν βρεμένο, λειψό
ποιοι δαίμονες ποτίζουν την καινούργια σου ζάλη
ποιος έρωτας σε σπρώχνει πιο μακριά από δω
πες μου ποιο φόβο αγάπησες πάλι.

Το όνειρο που σ’ έφερε μια μέρα ως εδώ
σήμερα καίγεται, σκουριάζει και σε διώχνει
μια σε κρατάει στη γη, μια σε ξερνάει στον ουρανό
το ίδιο όνειρο σε τρώει και σε γλιτώνει.
Θέλεις ξανά ν’ αποτελειώσεις μοναχός
ένα ταξίδι που ποτέ δεν τελειώνει
κάτω απ’ τα ρούχα σου ξυπνάει ο πιο παλιός θεός
μες στις βαλίτσες σου στριμώχνονται όλοι οι δρόμοι.

Ποια νήματα σ’ ενώνουν με μια άλλη θηλιά
ποια κύματα σε διώχνουν απ’ αυτό το λιμάνι
ποια μοίρα σε φωνάζει από την άλλη μεριά
πες μου ποιο φόβο αγάπησες πάλι.
Ποια σύννεφα σκεπάσαν τη στεγνή σου καρδιά
ποια αστέρια τραγουδάνε την καινούργια σου ζάλη
ποιο ψέμα σε κρατάει στην αλήθεια κοντά
πες μου ποιο φόβο αγάπησες πάλι.

Ποιες λέξεις μέσα σου σαπίζουν και δε θέλουν να βγουν
ποια ελπίδα σε οδηγεί στην πιο γλυκιά αυταπάτη
ποια θλίψη σε κλωτσάει πιο μακριά από παντού
πες μου ποιος φόβος σε νίκησε πάλι.

Μαρία Δημητριάδη
(φωτογραφία από το πρόγραμμα των εκδηλώσεων στο Θέατρο «Ροές»)


Κανείς δε θα περίμενε ότι η Μαρία Δημητριάδη θα περιελάμβανε στο πρόγραμμά της ένα τραγούδι από τις Τρύπες! Με τη συνοδεία μονάχα μιας ακουστικής κιθάρας (Μανόλης Ανδρουλιδάκης) και ενός πιάνου (Θοδωρής Οικονόμου), η σπαρακτική ερμηνεία της Δημητριάδη φωτίζει την ροκ αισθητική του κομματιού με μια απίστευτη εσωτερική δύναμη και πάθος που μόνο οι πραγματικά μεγάλοι ερμηνευτές διαθέτουν. Στα χέρια της το τραγούδι “σπάει” σε χίλια κομμάτια, χάνει το ρυθμό και την δομή του, για να ξαναγεννηθεί μέσα απ’ την τρεμάμενη φωνή της και να αποκαλυφθεί θα έλεγε κανείς η “γυναικεία όψη” του. Μια ερμηνεύτρια που την έχουμε συνηθίσει σε τραγούδια με σαφή μελωδική γραμμή, στην «Καινούργια ζάλη» μάς αιφνιδιάζει με τον τρόπο που απαγγέλλει – τραγουδάει το κομμάτι, κάτι που μπορεί φαινομενικά να φαντάζει εύκολο, στην ουσία όμως απαιτεί κάτι παραπάνω από μία καλή φωνή: το πηγαίο πάθος και κυρίως, την βιωματική σχέση του ερμηνευτή με το τραγούδι. Άλλωστε, από μόνο του το συγκεκριμένο τραγούδι έχει μια απίστευτη δύναμη και είναι σίγουρα ένα από τα πιο δυνατά ροκ κομμάτια της δεκαετίας του ’90. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο που κανένας άλλος ερμηνευτής δεν έχει τολμήσει να το ηχογραφήσει μετά από την πρώτη και μοναδική εκτέλεση από τον Αγγελάκα και τις Τρύπες. Η Μαρία Δημητριάδη, δίχως να έχει κατά νου μια άρτια και “επαγγελματική” ηχογράφηση (άλλωστε, η συγκεκριμένη ηχογράφηση είναι ερασιτεχνική και δεν πρόκειται να κυκλοφορήσει σε δίσκο), τολμάει να αναμετρηθεί με ένα κομμάτι τέτοιου ειδικού βάρους και να περάσει κάθε λέξη του μέσα απ’ το προσωπικό της φίλτρο, δίνοντας το δικό της μοναδικό στίγμα και σημαδεύοντας με την εντελώς δική της αισθητική ένα κλασσικό – πλέον – ροκ τραγούδι.

Η Μαρία Δημητριάδη διέθετε όλα εκείνα τα συστατικά που μετατρέπουν έναν καλλίφωνο τραγουδιστή, σε πραγματικά μεγάλο ερμηνευτή. Η ανέκδοτη ηχογράφηση της «Καινούργιας ζάλης» αποτελεί ακόμα μία απόδειξη (άραγε, χρειάζεται;) ότι, η Δημητριάδη κατείχε τα κλειδιά του γνήσιου και αληθινού τραγουδιού. Εκείνου που δεν έχει ανάγκη από την ερώτηση “τι μου ταιριάζει στη φωνή”, αλλά “τι μου ταιριάζει στην ψυχή”! Και τότε το αποτέλεσμα είναι πάντα αληθινό και γεμάτο εκπλήξεις. Η καλλιτεχνική της πορεία και η στάση της ας είναι παράδειγμα προς μίμηση για τους νεότερους καλλιτέχνες.
.
.

Παρασκευή 23 Ιανουαρίου 2009

“… απ’ την πηγή που ξεδιψάς, όλο σταγόνες κλέβω…”

.
Όσο οι όμορφες ειδήσεις για τις νέες δισκογραφικές εργασίες που θα κυκλοφορήσουν μέσα στο 2009 καταφθάνουν στο Άρωμα του Τραγουδιού, έχω κάθε λόγο να πιστεύω ότι αυτή η χρονιά θα είναι ξεχωριστή και γεμάτη ευχάριστες εκπλήξεις. Όπως η είδηση για τον καινούργιο δίσκο της Δανάης Παναγιωτοπούλου που πρόκειται να κυκλοφορήσει μέσα στους επόμενους μήνες, με τον τίτλο «Homo logotypus»!

Τη γνωρίσαμε στα live του Μίλτου Πασχαλίδη (το τραγούδι της «Ο τρελός» περιλαμβάνεται στο δίσκο του Πασχαλίδη «Έχουν περάσει χρόνοι δέκα») και αμέσως μετά με τη φωνή του Γιάννη Χαρούλη που ερμήνευσε το δικό της «Ένα γύρω το φεγγάρι» στο δίσκο του «Χειμωνανθός». Το 2007 κυκλοφόρησε ο πρώτος της προσωπικός δίσκος, ο «Οίκος αντοχής», από την ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρεία «Καθρέφτης», και πολλοί άρχισαν να μιλάνε για μια πραγματικά διαφορετική φωνή στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι. Με τις φετινές της εμφανίσεις στη μουσική σκηνή «Πυρήνας» (οι οποίες ξεκίνησαν το Νοέμβριο και συνεχίζονται), μάς προσφέρει ένα μουσικό ταξίδι που περιλαμβάνει τραγούδια απ’ το δικό της «Οίκο αντοχής» και το υπό έκδοση «Homo logotypus», αλλά και μια ιδιαίτερη επιλογή τραγουδιών, από το Μάνο Χατζιδάκι και τον Βασίλη Νικολαϊδη, μέχρι τη Suzanne Vega και τα καινούργια παιδικά τραγούδια του συνεργάτη της Άγγελου Αγγέλου.
.

Με χαρά φιλοξενώ σήμερα στο «Άρωμα του Τραγουδιού», από κοινού με το αδερφό blog των Μουσικών Προαστίων, δύο ανέκδοτα τραγούδια που θα περιλαμβάνονται στο νέο δίσκο της Δανάης Παναγιωτοπούλου. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που τα Μουσικά Προάστια παρουσιάζουν την Παναγιωτοπούλου˙ τον Μάιο του 2007 παρουσίασαν τον «Οίκο αντοχής» (εδώ) και τον Ιανουάριο του 2008 δημοσίευσαν μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη τής τραγουδοποιού στον Ηρακλή Οικονόμου (εδώ). Με τις παράλληλες αναρτήσεις μας (εδώ από τα Μουσικά Προάστια), παίρνουμε μια πρώτη γεύση από το «Homo logotypus» της Παναγιωτοπούλου, ακούγοντας τα τραγούδια «Ίλιγγος» και «Λόλα».
Το πρώτο, μια υπέροχη σπαρακτική μπαλάντα (πως λυγίζει η φωνή στη φράση “μα θέλω να σ’ αρέσω”!!), με την κιθάρα να συνοδεύει με νεοκυματικούς δακτυλισμούς τους στίχους, και την Παναγιωτοπούλου να ξεδιπλώνει με ευαισθησία τη μελωδία της μαζί με την ψυχή της. Ένα απόλυτα προσωπικό τραγούδι που δε σηκώνει περισσότερα λόγια˙ μονάχα συνεχείς, κατ’ ιδίαν ακροάσεις. Το δεύτερο τραγούδι, καυστικό, βαθιά πολιτικό, με χιουμοριστική διάθεση, οργανώνει μια ολόκληρη παρέλαση του παραλόγου, όπου ασφαλίτες και καναλάρχες σε ένα μοναδικό παραλήρημα συναντιούνται με τη Λόλα που ξεπήδησε από εκείνη την παλιά ...αθώα διαφήμιση για να μας “διδάξει τη φωτιά”. Κι ο στίχος “τ’ αστεία μου είναι μαύρα, μα ζω μέσα σε χάβρα”, θα μπορούσε να είναι σύνθημα γραμμένο σε κάποιο τοίχο μιας συνοικίας της Αθήνας...
.
Ίλιγγος

Με πιάνει μαύρος ίλιγγος στα πόδια σου πριν πέσω
και λύνω τα κορδόνια μου να μοιάζουν με φτερά,
του πανικού τεχνάσματα, μα θέλω να σ’ αρέσω
έλα μια βόλτα στα χαλάσματα
έχω ζευγάρι δεκανίκια εφεδρικά.

Βαρέθηκα να πολεμώ τους άσσους στα μανίκια
τα νιάτα μου πεινάσανε και άστοχα χτυπάν,
μα απ’ τις παγίδες τρέφομαι σαν όλα τα ποντίκια
με κάτι αγρίμια ξενιτεύομαι
κι ας ξέρουν μόνο πίσω πώς να μη γυρνάν.

Τώρα τα χάδια σου μου λεν καθένας το σταυρό του
με στόμα επιδέξιο ρουφάς τη μοναξιά,
αύριο θα παίξουμε ξανά το γυρισμό του ασώτου
κάποια Αριάδνη σε κοιτά
με μια κλωστή σε δένει και μας κυβερνά.

Το δάχτυλό μου στην πληγή μα ακόμα δεν πιστεύω
νηφάλια και παράλογη η γη που περπατώ,
απ’ την πηγή που ξεδιψάς όλο σταγόνες κλέβω
κάνε ξανά πως δεν κοιτάς
μόνο για σένα, είπες, κάνω το χαζό.



Λόλα

Στους δρόμους τραγουδάνε ασφαλίτες
και ρίχνουν οιστρογόνα στη λίμνη Μαραθώνα,
να πίνουν τρείς φορές τη μέρα οι διαφημιστές
κι αντί να γίνουν όλα τα παιδιά παγανιστές
αλλάζουνε καθρέφτες κι εραστές (αμάν – αμάν)
αλλάζουνε καθρέφτες κι εραστές.

Η Λόλα τη φωτιά θα μας διδάξει
τα αστεία μου είναι μαύρα μα ζω μέσα σε χάβρα
που σπάει πορσελάνες και τη φτώχια νοσταλγεί
οχτώ φορές τη μέρα σιδερώνει την πληγή
και θέλει αύριο ν’ αναστηθεί, (σώνει και ντε)
και θέλει αύριο ν’ αναστηθεί.

Στα οπίσθια του Μέγα Καναλάρχη
επάγγελμα διαδρομιστής και του οργάνου του εραστής,
τα βράδια που ονειρεύομαι τον κόσμο αλλιώς πλασμένο
στο Σύνταγμα καταμεσίς τον βλέπω κρεμασμένο
και με ξυπνάει ο Φρόυντ απελπισμένος (“πως είσαι έτσι;”)
και με ξυπνάει ο Φρόυντ απελπισμένος.

Ακόμα τραγουδάνε οι ασφαλίτες
ηλίθιες μελωδίες, ματζόρε τραγωδίες
και στην τραμπάλα λούστροι απαιτούν προαγωγή
αυτή η παιδική χαρά ποτέ δε θα καεί
η Λόλα πήδηξε απ’ την κουπαστή (αλλά δεν έπαθε τίποτα!)
η Λόλα πήδηξε απ’ την κουπαστή.


Η Δανάη Παναγιωτοπούλου έχει αρχίσει ήδη να χαράζει τον απόλυτα προσωπικό της δρόμο στο τραγούδι. Δημιουργεί ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο η ευαισθησία, το καυστικό χιούμορ και η διεισδυτική ματιά της στη σύγχρονη πραγματικότητα, γεννούν τραγούδια που ξεπερνούν κατά πολύ το μέσο όρο της παραγωγής των νέων τραγουδοποιών. Το θέμα όμως, δεν είναι η σύγκριση με ό,τι άλλο βγαίνει στην αγορά˙ είναι η διαπίστωση πως, το ελληνικό τραγούδι έχει απόλυτη ανάγκη από δημιουργούς που να προτείνουν μια νέα μουσική και στιχουργική γλώσσα, σύγχρονη, που να αφουγκράζεται την εποχή και να μπορεί να μεταφέρει τη συγκίνηση που μεταδίδουν τα πραγματικά τραγούδια. Η Παναγιωτοπούλου πλάθει τις δικές της ιστορίες που, άλλες φορές υπαινικτικά και άλλες με ευθύ και άμεσο τρόπο, απεικονίζουν τον μέσα και έξω κόσμο της με τέτοια τέχνη, που αυτόματα γίνεται και δικός μας. Κι αυτή η διαδικασία είναι όλο και πιο δυσεύρετη στη σύγχρονη δημιουργία.
Τα πρώτα δείγματα από τη δουλειά της Παναγιωτοπούλου περιέχουν όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν ένα τραγούδι δυνατό και άμεσο, που βρίσκει τον τρόπο να τρυπώνει στις αισθήσεις και να “αναγκάζει” όλους εμάς που ανακαλύψαμε τον «Οίκο αντοχής», να σιγοτραγουδάμε:

Τον ποιητή που θα’ γραφε το έπος της γενιάς μου
τον βρήκα ξημερώματα σε μια στροφή του δρόμου,
τα μάτια κατακίτρινα κι οι φλέβες του όλο τρύπες
βρυσούλες και ξεχύνονται του κόσμου όλες οι λύπες…
(από το τραγούδι «Λήθη», στο δίσκο «Οίκος αντοχής»)


.
.
.
.

ΥΓ: Ευχαριστώ θερμά τη Δανάη Παναγιωτοπούλου για την άδεια να φιλοξενήσω στο Άρωμα του Τραγουδιού τα δύο ολοκαίνουργια ανέκδοτα τραγούδια της.

.

Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2009

Ένα τραγούδι για την ειρήνη

.
Στα πολλά μπλογκοπαίχνιδα που κατά καιρούς καλούμαστε να λάβουμε μέρος, είναι λίγες οι φορές που το περιεχόμενό τους παρουσιάζει πραγματικό ενδιαφέρον. Κάτι τέτοιο συμβαίνει συνήθως με τα σοβαρά “παιχνίδια”, όπως αυτό στο οποίο με προσκάλεσαν να συμμετάσχω τα Μουσικά Προάστια.

Οι όροι του “παιχνιδιού” μοιάζουν να είναι απλοί:
1. Διάλεξε μια φωτογραφία και ένα τραγούδι που να εκφράζουν τις δικές σου σκέψεις για τον πόλεμο στην Παλαιστίνη.
2. Δημοσίευσέ τα στο μπλογκ σου.
3. Προσκάλεσε όσους άλλους θέλεις να κάνουν το ίδιο.
.
.
Αυτό λοιπόν, δεν είναι ένα απλό “παιχνίδι”.
Ποια φωτογραφία και - ιδίως - ποιό τραγούδι να διαλέξει κανείς για να απεικονίσει έναν τέτοιο πόλεμο;
Για να είμαι ειλικρινής, η πρώτη φωτογραφία που μου ήρθε στο νου ήταν ένας πατέρας που κράταγε στα χέρια του το νεκρό 18 μηνών παιδί του, μετά από έναν ακόμα βομβαρδισμό. Όμως, η εικόνα είναι πολύ σκληρή, και γι’ αυτό προτίμησα τελικά την παρακάτω φωτογραφία του 14χρονου που, με πέτρες “αντιμετωπίζει” τα Ισραηλινά άρματα μάχης.
Αργότερα, και αυτό το παιδί (όπως και πολλά άλλα) έπεσε νεκρό από τις σφαίρες των στρατιωτών.
.

.
Σε κάθε παρόμοια περίπτωση πολέμου (Γιουγκοσλαβία, Ιράκ, κλπ), πάντα, ένα και μόνο τραγούδι μού έρχεται στο νου: από το «Φράγμα» του Δήμου Μούτση με τους εξαιρετικούς στίχους του Κώστα Τριπολίτη, το «Γράμμα από τη Λεγεώνα των Ξένων». Μπορεί σ’ αυτή τη μάχη του “Δαυίδ” με τον “Γολιάθ” να μην φαίνεται η άμεση σύνδεση του τραγουδιού με τον συγκεκριμένο πόλεμο που διήρκησε τρείς βδομάδες (εφ’ όσον τηρηθούν οι όροι της εκεχειρίας), είναι όμως ένα από τα λίγα αντιπολεμικά τραγούδια που πάντα με συγκινούσε και δυστυχώς, όλο και πιο συχνά ανασύρεται από τη μνήμη μου και γίνεται επίκαιρο.
.
Γράμμα από τη Λεγεώνα των Ξένων

Έβρεχε από νωρίς στους γύρω λόφους
μούσκεμα όλη νύχτα κάτω απ’ τα δέντρα οι δικοί μας,
ούτε ο ύπνος να’ ναι μαζί μας
κι ούτε μια είδηση να λέει τι θα κάνουμε, προς το παρόν.

Κι οι σφαίρες: ζινγκ, ζονγκ
Κι ούτε μια είδηση να λέει τι θα κάνουμε, προς το παρόν.

“Εϊ Σαμψών”, φωνάζω τον διπλανό μου
πέντε σφαίρες γράφουν μες στη λάσπη τ’ όνομά σου,
πέρνα το ψαλίδι απ’ τα μαλλιά σου
θα ‘ναι μια έκπληξη η τέχνη σου αυτή κάθε φορά
μπροστά στον πανικό.

Κι οι σφαίρες …

Χάρτες ανοιγμένοι στο χώμα
πράσινη ομίχλη κι ένα γύρω οι τραυματίες,
και πάντα ο επικεφαλής που ψάχνει αιτίες
γιατί όπως λέει, βρίσκει βλήματα στην καραβάνα του.
Μα αν είναι δυνατόν!

Κι οι σφαίρες…

Να και οι δικαστές κρατώντας μαργαρίτες
σαν ερωτευμένοι τις μαδάνε και καταδικάζουν,
μα όλα τούτα ξέρω πως δεν σε νοιάζουν
γιατί δεν έχουν ούτε ίχνος από το δικό σου ρομαντισμό.

Κι οι σφαίρες…
.
.

.
Να καλέσω με τη σειρά μου τους: South of the river, Negma, Maya, Σοφία Στρέζου, Θράσο και όποιον άλλον επιθυμεί, να αναρτήσουν μια φωτογραφία κι ένα τραγούδι που εκφράζουν τις δικές τους σκέψεις και αισθήματα για τον πόλεμο στην Παλαιστίνη.
.
.

Παρασκευή 9 Ιανουαρίου 2009

“Έρχεσαι και δε σωπαίνεις, μέσα από τη στάχτη μια φωτιά γυρεύεις κι όλο φεύγεις …”

.
.
Κάποιοι προσπάθησαν να μας πείσουν ότι, η είδηση της ημέρας – λέει - ήταν κάποιος …ανασχηματισμός. Κάποιοι μας πληροφόρησαν ότι άλλαξε “χέρια” το Υπουργείο “πολιτισμού”... Κι εμείς, αθώοι όσο και αφελείς, κλείσαμε την τηλεόραση και βάλαμε ν’ ακούσουμε ξανά τα «Πολιτικά τραγούδια», το «Δελτίο καιρού», τα «Τροπάρια για φονιάδες».
Ο δικός μας Πολιτισμός (χωρίς εισαγωγικά και με κεφαλαία αυτή τη φορά!) είναι η φωνή της Μαρίας Δημητριάδη όταν τραγουδάει τους «Φόβους του μεσημεριού» (τους δικούς μας φόβους), την «Έρημη πόλη» (τη δική μας πόλη) και την «Μυθολογία του Σαββάτου» (τη δικιά μας, προσωπική μυθολογία). Είναι η ανεπανάληπτη ερμηνεία της στα τραγούδια «Για την Ελένη», οι ανάσες της στο «Μαγικό κλειδί», το πάθος της στα «Τραγούδια της λευτεριάς», η ωριμότητα τής φωνής της στους «Δον Κιχώτες», ακόμα και η αθωότητα τής «Αναμπέλ». Αυτός είναι ο δικός μας Πολιτισμός. Ένας Πολιτισμός που επέλεξε να πέσει στη φωτιά και να σκορπιστεί στη θάλασσα, για να σωθεί για πάντα από το Υπουργείο του και τις υποκριτικές “δημοσία δαπάνη” τελετές του. Για να μπορεί έτσι να μας συναντάει πραγματικά ελεύθερος, κάθε φορά που έχουμε ανάγκη από μια ζεστή κι ανθρώπινη φωνή˙ δηλαδή, κάθε μέρα!

Δε μας μένει παρά να σκύψουμε ξανά πάνω από τις ηχογραφήσεις της Μαρίας Δημητριάδη και ν’ αφήσουμε την έκπληξη των ερμηνειών της να μας συνεπάρει. Και να θυμόμαστε ότι ο δικός μας Πολιτισμός δε φοράει γραβάτα, ούτε ζητιανεύει ψίχουλα απ’ τις κρατικές επιχορηγήσεις. Ζει και αναπνέει από το ιώδιο της θάλασσας˙ εκεί που σκορπίστηκε η στάχτη της Μαρίας Δημητριάδη για να σμίξει με τις “ιδανικές φωνές” των Μεγάλων Απόντων .
.
Μαρία Δημητριάδη (1951 – 2009)
.
.
.
.
Σημείωση: Παρακολουθήστε στην ιστοσελίδα «Άσματα και Μιάσματα» τις αφηγήσεις ανθρώπων του Τραγουδιού και της Τέχνης για τη Μαρία Δημητριάδη μέσα από τις αποκλειστικές συνομιλίες τους με τον Αντώνη Μποσκοϊτη, μαζί με σπάνιο φωτογραφικό υλικό (εδώ).
Για την Μαρία Δημητριάδη μιλούν: Η Μαρίζα Κωχ (εδώ), ο Παντελής Θεοχαρίδης (εδώ), ο Γιώργος Χρονάς (εδώ), o Μιχάλης Τρανουδάκης (εδώ).
Επίσης, για τη Μαρία Δημητριάδη μιλάει ο Θάνος Μικρούτσικος, αποκλειστικά στην ιστοσελίδα «Μουσικά Προάστια» και στον Ηρακλή Οικονόμου (εδώ).
.
.

Σάββατο 3 Ιανουαρίου 2009

“με τα καράβια που με πήγαινες να δω, ταξίδευα…”

.
Τα τελευταία χρόνια, όλοι εμείς οι φανατικοί του ραδιοφώνου, αποκτήσαμε μια αγαπημένη συνήθεια που ξεκίνησε σαν μια πρωτότυπη ιδέα και κατέληξε να είναι θεσμός: ο ραδιοφωνικός σταθμός Μελωδία FM, κάθε χρόνο, αναθέτει σε έναν δημιουργό να γράψει το τραγούδι που θα ακουστεί πρώτο από τη συχνότητά του αμέσως μετά την αλλαγή του νέου χρόνου. Κάθε 1η Ιανουαρίου λοιπόν, ένα λεπτό μετά τις δώδεκα, ένα ολοκαίνουργιο τραγούδι κάνει ποδαρικό στο σταθμό κι όλοι εμείς που ακόμα επιμένουμε σε «Πρωτοχρονιές του ραδιοφώνου»*, δυναμώνουμε το volume για ν’ ακούσουμε καλύτερα τις νότες και τις λέξεις που ετοίμασε ο εκάστοτε δημιουργός για να υποδεχτεί (μαζί του κι εμείς) τον καινούργιο χρόνο. Ο Σταμάτης Κραουνάκης, ο Θάνος Μικρούτσικος, οι Raining Pleasure και ο Φοίβος Δεληβοριάς, είναι μερικοί από τους καλλιτέχνες που έχουν ανταποκριθεί στην πρόσκληση του Μελωδία τα τελευταία χρόνια.

Για να υποδεχτεί το 2009, ο Μελωδία πρότεινε σε τρείς εκπροσώπους του νέου αίματος του ελληνικού τραγουδιού να γράψουν και να ηχογραφήσουν ένα καινούργιο τραγούδι. Έτσι λοιπόν, ο συνθέτης Θέμης Καραμουρατίδης και ο στιχουργός Γεράσιμος Ευαγγελάτος (στον οποίo έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν, εδώ το σχετικό link) έγραψαν το «Ευχαριστήριο», τραγούδι που ανέλαβε να ερμηνεύσει η Νατάσσα Μποφίλιου.
Τι καλύτερο για ποδαρικό, από ένα τραγούδι – ποταμό δύο δημιουργών που, ειδικά το 2008, μάς πρόσφεραν έναν από τους καλύτερους δίσκους της χρονιάς (μιλάμε φυσικά για το «Μέχρι το τέλος»), και μια ερμηνεύτρια - έκπληξη που έχει σίγουρα πολλά να δώσει ακόμα στο ελληνικό τραγούδι.

Τι καλύτερο και για το Άρωμα του Τραγουδιού, να είναι αυτό το ανέκδοτο τραγούδι το πρώτο που το άρωμά του θα ποτίσει τις διαδικτυακές του σελίδες για το 2009!




Ευχαριστήριο

Δεν είσαι εσύ γι’ αυτά, τι σε φορτώνω;
εσύ, την ησυχία σου…
το βλέμμα σου στα υπογραμμισμένα
να μη χαθεί εκατοστό.
Παρ’ όλ’ αυτά
παρ’ όλ’ αυτά, σε ευχαριστώ.

Δεν είσαι για μεγάλες περιπέτειες
το σέβομαι…
ένα περίπατο στο κέντρο, το πολύ
καμιά φορά στη θάλασσα, ως εκεί.
Παρ’ όλ’ αυτά
παρ’ όλ’ αυτά, μού είναι αρκετό.

Προσπάθησες να είσαι κάτι άλλο κι ας μην πέτυχε
εγώ είναι σα να γύρισα τον κόσμο,
κι ας μη σε κούνησα όσο θέλω απ’ τη βολή σου
κι αν δε σε κούνησα όσο θέλω απ’ τη βολή σου.
Με τα καράβια που με πήγαινες να δω
με τα καράβια που με πήγαινες να δω
ταξίδευα…

Κι ας είδε τη ζωή στην τηλεόραση
κι ας διάβασε τα πάντα στα βιβλία
κι ας ήμουν και δεν ήμουνα στο πλάι σου
κι ας ήμουν και δεν ήμουνα στο πλάι σου
ταξίδευα…


Είναι απ’ τις λίγες φορές που δύσκολα μπορεί να ειπωθεί κάτι παραπάνω για ένα τραγούδι, πέρα από αυτά που ιστορεί το ίδιο από μόνο του! Για ακόμα μία φορά, οι νότες του Καραμουρατίδη ταίριαξαν ιδανικά με τα λόγια του Ευαγγελάτου, σε βαθμό που να δημιουργείται η αίσθηση ότι το τραγούδι έχει γραφτεί από τον ίδιο άνθρωπο. Και δεν είναι τα λόγια που γράφονται αυτά που κινητοποιούν τις αισθήσεις, όσο εκείνα που δεν ειπώθηκαν ποτέ! Είναι εκείνο το είδος του τραγουδιού που λέει πολύ περισσότερα με τη σιωπή, παρά με τα πολλά λόγια. Χωρίς την κλασσική δομή του κουπλέ – ρεφρέν, το «Ευχαριστήριο» καταφέρνει να αγγίξει τις ευαίσθητες χορδές μας με εικόνες ζωντανές, ασπρόμαυρες φωτογραφίες με την διεισδυτική πένα του Ευαγγελάτου και τα έγχορδα του Καραμουρατίδη που ζωγραφίζουν στον αέρα την μελαγχολία του ταξιδιού, με τρυφερότητα και έναν καλά κρυμμένο αναστεναγμό. Απ’ τη μέση τού τραγουδιού μέχρι και το τέλος, εκείνο το επίμονο “ταξίδευα”, σα να ουρλιάζει μέσα απ’ τον ψίθυρο και να ελευθερώνει μια ενέργεια μοναδική για όλα εκείνα τα ταξίδια που έγιναν δίχως να λύσουμε τους κάβους, χωρίς να πάρουν μπρος οι μηχανές. Κι όμως, δεν υπάρχει η αίσθηση της πικρίας για όσα δεν έγιναν. Τα ταξίδια πραγματοποιήθηκαν μέσα από την αλήθεια της σχέσης! Ένα τραγούδι – απολογισμός για όλα εκείνα τα ταξίδια που στην πραγματικότητα έγιναν, και το «Ευχαριστήριο» τραγούδι τους γράφτηκε ειδικά για να υποδεχτεί τον καινούργιο χρόνο, με την κρυφή υπόσχεση για πιο μακρινά, πιο αληθινά ταξίδια.

Η Μποφίλιου, ακόμα πιο ώριμη, ακόμα πιο έτοιμη να μεταφέρει τη συγκίνηση, πιο εύθραυστη, γίνεται ένα με τους στίχους, ακουμπάει επάνω τους και γίνεται ένα με τα λόγια και τις χορδές, ολόκληρη ένα Τραγούδι. Δεν είναι η συνήθεια ή η βαθιά φιλία που οδηγούν τον Καραμουρατίδη και τον Ευαγγελάτο να εμπιστευτούν για ακόμα μια φορά στην Μποφίλιου το τραγούδι τους. Ούτε βεβαίως η επανάληψη μιας ...πετυχημένης συνταγής. Είναι η ικανότητα αυτής της νεαρής γενναίας ερμηνεύτριας, να μεταφέρει τη συγκίνηση που κουβαλούν οι νότες και οι λέξεις και να μεταμορφώσει το πάντρεμά τους σε τραγούδι ισορροπημένο και ουσιαστικό. Και πράγματι, χρειάζεται γενναιότητα για να αναμετρηθεί κανείς με ένα τέτοιο απολογιστικό τραγούδι. Γιατί, πέρα όλων των άλλων, χρειάζεται μεγάλο θάρρος για να τραγουδήσεις το “ευχαριστώ” κάποιου άλλου, να το κάνεις δικό σου. Είναι κι αυτό μια διαδικασία κάθαρσης, και η Μποφίλιου φαίνεται πως προτιμά την αποκρυπτογράφησης δύσκολων κωδικών, από την εύκολη λύση ενός τραγουδιού ανώδυνου και επιδερμικού.

Σε λίγο καιρό, θα έχουμε τη δυνατότητα να ακούσουμε την ολοκαίνουργια δισκογραφική εργασία του Θέμη Καραμουρατιδη, του Γεράσιμου Ευαγγελάτου και της Νατάσσας Μποφίλιου που είναι ήδη έτοιμη και περιμένει το πράσινο φως για να κυκλοφορήσει στα δισκοπωλεία. Μια πρώτη γεύση πήραμε με την αλλαγή του χρόνου, μέσα από την συχνότητα του Μελωδία με το «Ευχαριστήριο». Αναμονή λοιπόν, μέχρι να δούμε τι καινούργιο μας επιφυλάσσει αυτή η τρομερή παρέα.
Μέχρι τότε, κρατάμε το «Ευχαριστήριο» σαν ένα δώρο που μας έφερε ο καινούργιος χρόνος, με την ελπίδα να μην τελειώσουν ποτέ τα ταξίδια, κι ας φτάσουμε να τα ξεπληρώνουμε με δανεικά...
.
.
.

.

* τίτλος τραγουδιού του Διονύση Σαββόπουλου (σχετική είναι η αμέσως προηγούμενη ανάρτηση)

.

ΥΓ: κι ένα δικό μου Ευχαριστώ στους δημιουργούς του τραγουδιού, για την άδεια να φιλοξενηθεί το «Ευχαριστήριό» τους στο Άρωμα του Τραγουδιού.

.